شرح مشخصات و ضوابط ساخت ، بهره برداری و درجه بندی اقامتگاه های بوم گردی کشور
شرح مشخصات
و ضوابط ساخت ، بهره برداری
و درجه بندی اقامتگاه های بوم گردی کشور
معاونت گردشگری
دی ماه 93
شرح مشخصات و ضوابط ساخت ، بهره برداری و درجه بندی اقامتگاه های بوم گردی کشور
تنظیم کننده
|
تائید کننده
|
تصویب کننده
|
توزیع نسخ
|
اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری
و
دفتر همکاری و توافق های ملی گردشگری
|
معاون گردشگری
|
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری
|
-ادارات کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استانها
-عوامل تطبیق استانداردهای فنی
|
|
|
|
|
|
هدف :
هدف از تدوین این ضوابط ، ساماندهی اقامتگاه های بوم گردی ، حفظ و پاسداشت فرهنگ سنتی و بومی ، افزایش محصولات گردشگری و ایجاد نوع جدیدی از
مقاصد و جاذبه های گردشگری می باشد .
دامنه :
سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و کلیه اقامتگاه های بوم گردی در سطح کشور
تعریف :
اقامتگاه های بوم گردی ، اقامتگاه هایی هستند که در محیط های طبیعی و بومی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی
، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تاسیس شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی و توجه به تنوع اقلیم ، زمینه حضور گردشگران را با کیفیتی قابل قبول و
تعریف شده فراهم می نمایند .
مستندات :
-آیین نامه ایجاد ، اصلاح ، تکمیل ، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آنها
-دستورالعمل احداث و بهره برداری از اقامتگاه های بوم گردی
-نظرات و پیشنهادات فعالان و متخصصان حوزه بوم گردی
حداقل شرایط لازم برای استاندارد اقامتگاه های بوم گردی :
حداقل شرایط لازم برای درجه بندی یک اقامتگاه بوم گردی در یکی از سطوح درجات ، دارا بودن سطحی از خدمات و تسهیلات است که باید ضمن سازگاری معماری بومی
و رعایت اصول زیست محیطی ، امکان اقامتی ایمن را برای گردشگران فراهم نماید . اقامتگاه های بومی به سه درجه 1 ، 2 و 3 درجه بندی می شوند . درجه بر مبنای
امتیازات مکتسبه در فرایند ارزیابی تخصیص می یابد . در این فرایند موارد در سه حیطه کلی به شرح ذیل مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت :
الف ) امور ساختمانی ، تجهیزات و خدمات و موارد مربوط به آن 30% از کل امتیازات
ب ) امور نیروی انسانی ، ایمنی و بهداشتی و موارد مربوط به آن 30% از کل امتیازات
ج ) امور پایداری ، رعایت اصول زیست محیطی و ابعاد فرهنگی و موارد مربوط به ان 40% از کل امتیازات
رعایت نسبت های تخصیص داده شده در مجموع امتیازات ، ضروری است .
ارزیابی امتیازات :
در فرایند ارزیابی ، امیتازاتی از صفر تا 10 ممکن است به هر یک از موارد ارزیابی تعلق گیرد . این امتیازات براساس سطح کیفی و مطلوبیت مورد ارزیابی ، تعیین می شوند .
در اقامتگاه های بوم گردی درجه سه حداقل کسب امتیاز 1 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 2 باشد .
در اقامتگاه های بوم گردی درجه 2 حداقل کسب امتیاز 4 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 5 باشد .
در اقامتگاه های بوم گردی درجه 1 حداقل کسب امتیاز 7 برای هر مورد الزامی است و حداقل میانگین مجموع امتیازات در این سطح از درجه نباید کمتر از 8 باشد .
به آن دسته از اقامتگاه های بوم گردی که تجهیزات و خدماتی بیش از حد ضوابط لازم برای درجه مصوب ارائه می کنند و یا در راستای توسعه پایدار گردشگری
اقدامات شاخصی انجام داده اند ، می توان طبقه ممتاز اعطا نمود .
جدول شرح مشخصات و ضوابط ساخت ، بهره برداری و درجه بندی اقامتگاه های بوم گردی کشور
ردیف
|
شرح مشخصات
|
درجه
|
ملاحظات
|
سه
|
دو
|
یک
|
1
|
رعایت این ضوابط از تاریخ ابلاغ برای طراحی و احداث کلیه اقامتگاه های بوم گردی در سراسر کشور لازم الاجرا می باشد .
|
*
|
*
|
*
|
اقامتگاه هایی که قبل از تصویب این ضوابط احداث شده اند توسط کمیسیون درجه بندی تعیین درجه خواهند شد .
|
2
|
اخذ موافقت اولیه :
درخواست تبدیل و یا ساخت اقامتگاه بوم گردی ، قبل از ارائه به معاونت برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای اخذ موافقت اصولی ، باید در کمیته برنامه ریزی گردشگری استان مطرح شود . تشخیص نیاز استان به اقامتگاه های بوم گردی به عهده این کمیته می باشد که اعضای آن عبارتند از :
- معاون گردشگری استان
- معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری استان
- کارشناس طبیعت گردی استان
- یکی از فعالان بخش خصوص با نظر مدیر کل استان
|
*
|
*
|
*
|
در صورتیکه کمیته برنامه ریزی گردشگری استان ، طرح ارائه شده را توجیه پذیر نداند ، سازمان تعهدی برای ارائه هرگونه تسهیلات به متقاضی نخواهد داشت ، با این وجود ، امکان اقدام بعدی متقاضی برای اخذ موافقت اصولی از وی سلب نمی شود .
|
3
|
مدارک و مراحل اخذ موافقت اصولی :
- ارائه درخوسات کتبی توسط متقاضی مینی بر احداث اقامتگاه های بوم گردی
- ارائه فتوکپی اسناد مالکیت زمین ( فتوکپی برابر اصل شده از کلیه صفحات)
- ارائه کروکی موقعیت زمین
- ارائه گزارش کمیته برنامه ریزی گردشگری استان به کمیته فنی
- بررسی و تایید موقعیت زمین و صدور موافقت اصولی توسط معاونت برنامه ریزی و سرمایه گذاری
تبصره 1 : حضور کارشناس طبیعت گردی استان در جلسه کمیته فنی ضروری است .
تبصره 2 : صدور موافقت اصولی برای ساختمان هیا تاریخی و میراثی به عنوان اقامتگاه بوم گردی منوط به موافقت معاونت میراث فرهنگی و یا سایر معاونتها می باشد . تامین فضاهای فیزیکی و ضروری ، مشروط به حفظ ارزشهای تاریخی و معنوی بنا خواهد بود .
|
*
|
*
|
*
|
1- یک اقامتگاه بوم گردی می تواند شامل دو یا چند مجموعه اقامتی باشد ، به شرطی که این مجموعه ها از مدیریت واحدی برخوردار بوده و ارتباط فیزیکی و دسترسی آسانی میان مجموعه ها وجود داشته باشد .
2- امکان احداث دو یا چند اقامتگاه بوم گردی با درجات و اهداف فعالیت مختلف در یک محیط مدیریتی واحد وجود دارد ، به شرطی که فعالیت هیچ یک از آنها تاثیر منفی بر عملکرد واحد های دیگر نداشته باشد .
|
4
|
مراحل اخذ پروانه بهره برداری :
- پس از اتمام فرایند ساخت ، متناسب با درجه درخواستی برای واحد ها پروانه بهره برداری موقت شش ماهه صادر خواهد شد .
- صدور پروانه بهره برداری سه ساله منوط به انجام فرایند استانداردسازی و تشکیل کمیسیون درجه بندی خواهد بود .
|
*
|
*
|
*
|
|
ردیف
|
شرح مشخصات
|
درجه
|
ملاحظات
|
سه
|
دو
|
یک
|
5
|
مکان و موقعیت اقامتگاه بوم گردی :
محل اقامتگاه بوم گردی نباید در نواحی خدماتی ، تجاری و مسکونی طرح تفصیلی شهر ها باشد .
تبصره 1 : مکان اقامتگاه باید دور از مراکز تولید سر و صدا و تاسیساتی نظیر مراکز آموزش نظامی ، بیمارستانها ، تعمیرگاه های بزرگ ، مدارس و پمپ بنزین باشد .
تبصره 2 : اخذ موافقت اولیه ارگان های ذیربط حسب مورد برای ساخت اقامتگاه بوم گردی ضروری است .
|
*
|
*
|
*
|
- در شرایط خاص و در صورت برخورداری از شاخص های مدنظر و با تائید کمیته برنامه ریزی گردشگری استان ، می توان اقامتگاه های بوم گردی را در محیط هایی به غیر از موارد تعیین شده نظیر محله های تاریخی ، محوطه های باستان شناسی ، مکان های شاخص در شهر ها احداث نمود .
|
6
|
حداقل تعداد واحد اقامتی برای اقامتگاه های بوم گردی برابر است با :
|
4
|
6
|
8
|
1- در موارد استثنایی و وجود موقعیت و شرایط خاصی که مراتب توسط کارشناس طبیعت گردی بصورت گزارش مستدلی ارائه و مورد قبول کمیته فنی واقع شود ، اعداد ذکر شده قابل تغییر هستند .
2- منظور از واحد اقامتی ، مکانی است که بطور معمول گنجایش چهار نفر را داشته باشد .
|
7
|
در کلیه اقامتگاه های بوم گردی باید طرح های مشخصی در خصوص مدیریت و بازیافت پسماند ها و استفاده بهینه از پسابها به اجرا درآیند . وجود اقامتگاه های بوم گردی نباید در هیچ شرایطی به آلودگی زیست محیطی بستر پیرامون خود منتهی شود .
|
*
|
*
|
*
|
|
8
|
اقامتگاه بوم گردی باید اقدامات مشخص و کارآمدی در خصوص صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع آبی ( نظیر استفاده از شیرآلات کم مصرف ، مدیریت پسابها و ...) انجام دهد .
|
*
|
*
|
*
|
|
9
|
نورپردازی اقامتگاه های بوم گردی باید به گونه ای باشد که ضمن تامین روشنایی مورد نیاز میهمانان ، بیشینه صرفه جویی را در مصرف انرژی داشته و کمینه آلودگی را در منطقه ایجاد نماید .
|
*
|
*
|
*
|
|
10
|
سیستم گرمایش و سرمایش اقامتگاه ها بوم گردی باید ضمن تامین رفاه میهمانان ، کمینه تاثیر منفی را بر محیط زیست منطقه داشته باشد .
|
*
|
*
|
*
|
به همین منظور باید کوشش نمود که ضمن رعایت اصول معماری بومی ، با بهره بردن از دانش فنی روز ، کمترین میزان نشت حرارتی در اقامتگاه های بوم گردی صورت پذیرد .
|
11
|
تخصیص فضایی مناسب برای پذیرایی از میهمانان
|
*
|
*
|
*
|
|
12
|
تخصیص فضایی تحت عنوان چایخانه
|
|
|
*
|
|
13
|
امکان پذیرایی و سرو غذا اتاق محل اسکان
|
|
*
|
*
|
|
14
|
ایجاد فضایی برای نمایش و فروش صنایع دستی و محصولات محلی
|
|
*
|
*
|
|
ردیف
|
شرح مشخصات
|
درجه
|
ملاحظات
|
سه
|
دو
|
یک
|
15
|
امکان دسترسی به خدمات ارتباطی
|
|
*
|
*
|
- در صورت وجود زیر ساخت های لازم
|
16
|
امکان استفاده از اینترنت در اتاق محل اقامت
|
|
|
*
|
|
17
|
اقدام موثر به منظور پاسداشت و معرفی فرهنگ بومی
|
*
|
*
|
*
|
|
18
|
اقدام موثر به منظور حفاظت از محیط طبیعی
|
|
*
|
*
|
|
19
|
انجام اقدامات موثر به منظور حفاظت از تنوع زیستی منطقه و ارائه محصولات گردشگری مبتنی بر اقدامات صورت پذیرفته در حفاظت از محیط های فرهنگی ، طبیعی و تنوع زیستی
|
|
|
*
|
- اجرای طرح های حفاظت از تنوع زیستی مانند قرق های اختصاصی و ....
|
20
|
اجرای گشت طبیعت گردی با حضور راهنمایان مورد تائید سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در منطقه
|
|
*
|
*
|
|
21
|
استفاده از انرژی های نو و تامین بخشی از انرژی مورد نیاز از طریق منایع تجدید پذیر
|
|
|
*
|
|
22
|
سرویس بهداشتی و حمام
|
*
|
*
|
*
|
1- در واحد های اقامتی درجه سه باید به ازای هر دو واحد حداقل یک مجموعه سرویس بهداشتی و حمام و دست کم سه چشمه وجود داشته باشد .
2- در واحد های اقامتی درجه دو باید علاوه بر وجود دست کم سه مجموعه سرویس بهداشتی ، حداقل یک سوم از واحد ها دارای مجموعه سرویس بهداشتی و حمام مستقل باشند .
3- در واحد های اقامتی درجه یک تمام واحد ها باید دارای سرویس بهداشتی و حمام مستقل باشند .
|
23
|
رعایت اصول بهداشتی و پاکیزگی در کلیه فضاهای اقامتگاه های بوم گردی ( اعم از اشپزخانه ، محل اسکان میهمانان ، سرویس های بهداشتی و ...)
|
*
|
*
|
*
|
کلیه کارکنان باید دارای کارت سلامت باشند .
|
24
|
استفاده کلیه کارکنان از پوشاک بومی ، ضمن رعایت اصول بهداشتی و ایمنی
|
*
|
*
|
*
|
فراهم نمودن فرصت هایی برای پوشیدن لباس های محلی توسط گردشگران و شرکت دادن آنها در رویداد های محلی می تواند در جذابیت اقامتگاه های بوم گردی موثر باشد .
|
25
|
تخصیص فضایی مناسب برای اقامه نماز
|
*
|
*
|
*
|
|
26
|
ارائه خوراک و نوشیدنی های بومی و استفاده از سفره آرایی بومی با رعایت اصول بهداشتی و رعایت ذائقه گردشگران
|
*
|
*
|
*
|
|
27
|
ارائه اطلاعات لازم در رابطه با محیط طبیعی و فرهنگی منطقه به روش های گوناگون ( بروشور ، تابلوی راهنما ، عکس ، نمایشگاه و ..) به گردشگران
|
*
|
*
|
*
|
|
28
|
شناسایی و ارائه گزارش در خصوص مخاطرات و حوادث مرتبط با فعالیت اقامتگاه بوم گردی در منطقه و انجام اقدامات لازم به منظور مدیریت حوادث با توجه به قرار گرفتن اینگونه اقامتگاه ها در محیط های طبیعی و عموما بدور از مراکز امدادی
|
*
|
*
|
*
|
آشنایی کلیه کارکنان اقامتگاه های بوم گردی با اصول کمک های اولیه و امداد الزامیست و کارکنان ملزم به اخذ گواهینامه معتبر کمک های اولیه و امداد از مراجع ذیصلاح هستند .
|
29
|
رعایت قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران و آگاه نمودن گردشگران با هنجار های جامعه میزبان
|
*
|
*
|
*
|
ضروریست که مدیریت اقامتگاه های بوم گردی در هنگام تبلیغ ، فروش خدمات و اقامت مسافران ، ضمن بیان مقررات به نحوی شایسته و محترمانه ، تعامل لازم با میهمانان و همچنین مقامات محلی را برقرار نماید .
|
30
|
کلیه پرسنل شاغل در اقامتگاه های بوم گردی باید ضمن گذراندن دوره های آموزشی مربوطه ، دارای گواهینامه آموزشی معتبر باشند .
|
*
|
*
|
*
|
سر فصل های آموزشی کارکنان اقامتگاه های بوم گردی از سوی اداره کل آموزش معاونت گردشگری تعیین شده و کلیه کارکنان موظف به گذراندن دوره های آموزشی در موسسات مورد تائید و اخذ گواهینامه آموزشی خواهند بود .
|
ردیف
|
سرفصل دروس آموزشی عوامل و دست اندرکاران اقامتگاه های بومگردی
|
ساعات آموزشی
|
1
2
3
4
|
- مفاهیم اولیه در خصوص بوم گردی ( انواع مفاهیم اولیه فعالیت های گردشگری در بستر اکوتوریسم ، اکوتوریسم و توسعه پایدار گردشگری روستایی)
- اقامتگاه های بوم گردی و شناخت دقیق بند های ضوابط اقامتگاه های بوم گردی
- آشنایی با مفهوم میهمان نوازی اصول میهمانداری ، خصوصیات میهماندار – نیاز های منطقی میهمان – آشنایی با فرهنگ های مختلف
-توجه به تنوع محصول در اقامتگاه های بوم گردی و کسب و کار های مکمل
|
16 ساعت
|